Dzieciństwo i dorastanie

Szczeniaczki w pierwszych dwóch tygodniach życia są całkowicie uzależnione od matki. Przez pierwsze dni psy nie widzą ani nie słyszą – kierują się jedynie ku źródłu ciepła, którym jest matka oraz usiłują ssać jej sutki. Na tym etapie rolą opiekuna jest głównie upewnienie się, że wszystkie szczeniaki ssą mleko matki – jeśli nie, należy takiego psiaka przystawić bezpośrednio do sutka. Poza tym, trzeba zapewniać suczce i jej potomstwu ciepło (mały szczeniak może błyskawicznie się wychłodzić!) oraz pilnować, by przypadkiem nie przygniotła któregoś malca podczas snu.

Szczeniąt w ciągu kilku dni po porodzie nie należy oddzielać od matki nawet na chwilę, lepiej ich zbyt wiele nie dotykać i nie próbować brać na ręce. Takie zachowanie niepokoi sukę, a pieski nie potrzebują jeszcze kontaktu z człowiekiem. Dopiero w drugim tygodniu można bardzo delikatnie je głaskać czy podnosić – ważne jest jednak, aby nie zabierać ich od suki na dłużej.

Pierwsze zmiany w życiu szczeniąt następują zwykle w wieku około 4 tygodni, kiedy rozpoczynają, oprócz płynnego, spożywać również pokarm stały. Wkrótce po zakończeniu odsadzania, mniej więcej między 8-10 tygodniem, szczenięta trafiają zazwyczaj do nowych domów. Właśnie wtedy wchodzą w fazę najintensywniejszego wzrostu, który potrwa, w zależności od rasy, co najmniej do ukończenia pierwszego roku życia. 

Pod koniec tego etapu matki zaczynają odstawiać szczenięta od piersi. Początkowo suka pomrukuje na szczeniaka ostrzegawczo, a kiedy mimo to malec zabiera się do ssania, warczy patrząc przeszywającym wzrokiem. Czasem staje nad przewróconym na grzbiet szczeniakiem, który przypłaszcza się do ziemi popiskując. Następnym razem po takiej lekcji wystarcza ostrzegawcze mruknięcie, aby zdyscyplinować malucha. Jest to jedna z dróg wpajania dyscypliny w tej fazie rozwoju i nie należy traktować takiego zachowania suki jako objawu jej niechęci do szczeniąt, każda bowiem suka podejmuje działania dyscyplinujące, zwłaszcza w stosunku do szczeniąt przejawiających dominujący charakter.

Pozwala to na wykształcenie odpowiedniej odporności na stres, niezbędnej w dorosłym życiu. Nie trzeba mówić, że szczenięta pochodzące z dużych hodowli nastawionych na ilość, nie mają możliwości zdobycia tego rodzaju doświadczeń, natomiast ze szczeniąt, które w tej fazie miały zapewnione zarówno ciepło jak i bezpieczeństwo opieki matczynej, jak i przyjemność kontaktu z człowiekiem, wyrastają na ogół prawidłowo przystosowane do życia psy.